Makula Dejenerasyonu ve Ozon

Yaşa bağlı makula dejenerasyonu diğer ismi ile sarı nokta hastalığı, gözde makula ismi verilen bölgenin bozulmasıyla karakterize bir hastalıktır. Makula gözün arkasında yer alan ve detayları görmemizi sağlayan bir bölgedir. Burası sayesinde okuyabilir ya da iğneden ipliği geçirebiliriz. Gözün arkasındaki makula bölgesi iyi çalışmadığı zaman bulanık görme ve karanlıktan şikâyet edilir. Sarı nokta hastalığında bakılan noktanın yanlarında görme azalmayacağı için kaba olarak baktığımız noktayı görebiliriz. Ancak örneğin duvardaki bir saate baktığımızda saati görebilir ancak saatin kaç olduğunu söyleyemeyiz. Çoğu hastada makula dejenerasyonu tam körlük ile sonuçlanmaz ancak zaman içerisinde ayrıntılı görme ve detayların tespiti çok zorlaşır. Sarı nokta hastalığı kuru ve yaş olmak üzere iki farklı tipte olabilir. Hastaların %90’ında kuru tip geri kalanında ise yaş tip makula dejenerasyonu görülür.

Yaşa bağlı makula dejenerasyonu niçin oluşur?

Makulanın da içinde bulunduğu gözün arka tabakası olan retina, insan vücudunda metabolik aktivitesi en yüksek dokulardan biridir. Oksijen kullanım oranı yüksek olan retina, oksijen radikallerinin bolca üretildiği bununla birlikte bu radikallerle kolayca hasarlanan bir dokudur. Son yıllarda yaşa bağlı maküla dejenerasyonunun oluşmasında oksidatif stresin önemli rol oynadığı gösterilmiştir. Göz için güneş ışığına maruz kalma en önemli oksijen radikali oluşma nedenidir. Reaktif oksijen türevleri, hücresel metabolizmanın veya fotokimyasal reaksiyonların sonucunda meydana gelebilir. Bu nedenle retina reaktif oksijen türlerinin oluşumu için uygun bir ortamdır. Yaşa bağlı makula dejenerasyonunda oksijen radikallerinin ve oksidatif stresin suçlanması tedavi adına birtakım araştırmaların yapılmasına neden olmuştur. Bu hipoteze göre, oksijen radikallerini süpüren antioksidan maddeler ve enzimler yaşa bağlı hasardan hücreleri korurlar. Bu amaçla pek çok antioksidan madde (örneğin C ve E vitaminleri) denenmiş, bazı hastalarda yararlı etkileri görülmüştür.

Yaşa bağlı makula dejenerasyonunun tedavisi

Yaşa bağlı makula dejenerasyonunun kesinleşmiş bir tedavisi yoktur. Yaş tip lazer, fotodinamik tedavi, damarlanmayı önleyici ilaçlar olmak üzere üç yöntem ile tedavi edilebilir. Lazer tedavisi sızdıran damar üzerine yapılır görme kaybı gibi yan etkiler ortaya çıkabilir. Fotodinamik tedavi koldan toplardamardan verilen ışığa hassas bir maddenin sonrasında özel bir lazer tekniği ile anormal olan damarın üzerine lazer ışını gönderilmesi ile yapılır. Maliyeti yüksektir ve ciddi görme kaybı yapabilir. İlaç tedavisi ise göz içine enjekte edilerek anormal damar gelişiminin engellenmeye ve gelişmiş olan damarları ise geriletmeye çalışılmasıdır. İşlem sonrasında nadir de olsa göz kaybına kadar gidebilen mikrop kapması gibi durumlar ile karşılaşılabilinir.

Bunların dışında hastaya bazı yaşam tarzı değişiklikleri önerilebilir; bunlar arasında, sigara içilmemesi, bol sebze meyve yenmesi ve sağlıklı beslenme alışkanlığı, gerekirse antioksidan vitamin takviyesi alınması, vücut ağırlığının normal sınırlarda tutulması ve normal tansiyonu değerlerinin korunması sayılabilir.

Ozon tedavisi ve makula dejenerasyonu

Ozon tedavisi makula dejenerasyon hastalarında ortaya çıkan oksidatif hasarı güçlü biçimde önleyebilir. Ozon tedavisi insan vücudunda, bu oksijen radikallerini süpüren birçok enzimin (SOD, GPx, CAT) aktivitelerini artırarak, makulada harabiyete neden olan oksidatif stresi azaltır. Konu ile ilgili İtalya’da yapılan çalışmalar kuru tip makula dejenerasyonu olan hastaların %70’inin bu tedaviden yarar gördüklerini ortaya çıkarmıştır. Zararlı etkisi olmayan ozon tedavisin, makula dejenerasyonu olan hastalarda bir tedavi yöntemi olarak kullanılabileceği değerlendirilmektedir.

Ozon tedavisi ile antioksidanlar birlikte kullanılabilir mi?

Ülkemizde çok bilinmemesine rağmen özellikle ABD’de yaygın olarak kullanılan bir antioksidan olan melatonin makula dejenerasyonu olan hastalarda büyük yararlar ortaya koymuştur. Melatonin hem oksijen radikallerini süpürür hem de bu radikalleri süpüren enzimlerin düzeylerini artırır. Melatonin insan vücudunda da üretilen, hemen hiçbir yan etkisi olmayan bir antioksidandır. Yapılan klinik ve deneysel çalışmalar melatoninin makula dejenerasyonunu anlamlı şekilde önleyebileceğini göstermiştir. Yapılan çalışmalar farklı mekanizmalar ile aynı amaca hizmet eden ozon tedavisi ile melatoninin uygun şekilde kombine kullanılmasının hastalara büyük yararlar sağlayacağını göstermektedir.

SAYFADAKİ YAZILAR BİLGİ AMAÇLIDIR.